W Polkowicach, przy ulicy Głogowskiej, znajduje się wspaniały przykład architektury – zabytkowy murowany wiatrak holenderski. Ten obiekt, będący integralną częścią lokalnej historii, przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Wiatrak holenderski w Polkowicach jest znaczącym elementem dziedzictwa kulturowego regionu, który odzwierciedla tradycje budownictwa i techniki z przeszłości.
Historia
W Polkowicach, w dziewiętnastym wieku, można było dostrzec znacznie większą liczbę wiatraków niż obecnie. Przy głównej drodze wjazdowej od Lubina znajdowało się ich aż sześć. Należały one do zróżnicowanych rodzin, w tym Weiss, Werner, Schoenaich, Moshack, Buchelt i Muelle. Przy ulicy prowadzącej z Głogowa istniały kolejne cztery, będące własnością rodzin Krause, Rutsch oraz Obst.
Warto zwrócić uwagę na wiatrak, który przetrwał do dzisiejszych czasów i był własnością rodziny Reichel. Jego powstanie miało miejsce w latach osiemdziesiątych XIX wieku, na miejscu wcześniej funkcjonującego drewnianego wiatraka, który niestety spłonął w 1846 roku. Nowy właściciel, Ernest Zimmerling, zreformował obiekt, instalując w nim rezerwową maszynę parową, co zainicjowało nowy etap w historii wiatraka.
W miarę upływu czasu, jego syn Paul postanowił rozbudować wiatrak. W 1911 roku udało mu się podłączyć obiekt do zasilania elektrycznego, które dostarczały zakłady energetyczne Leopolda Wierzejewskiego. Ta innowacja doprowadziła do uniezależnienia młyna od wiatru, co znacznie wpłynęło na jego funkcjonalność. Na tamten czas młyn ten był pierwszym obiektem elektrycznym w regionie, a jego wieża wznosiła się na około 16 metrów.
W około 2004 roku, wiatrak przeszedł w ręce wrocławskiej firmy Madsun. Pomimo ambitnych planów przekształcenia go w punkt gastronomiczny, które zyskały akceptację konserwatora zabytków, obiekt nie doczekał się remontu i stopniowo ulegał deterioracji.
Remont
W grudniu 2015 roku gmina Polkowice nabyła wiatrak od firmy Medsun, co stało się początkiem nowego rozdziału w historii tego obiektu. Już w styczniu 2019 roku wystartowały prace remontowe, które obejmowały szereg istotnych działań mających na celu przywrócenie struktury do dawnej świetności.
Wśród przeprowadzonych działań znalazła się renowacja fasady budynku, która wymagała uzupełnienia brakujących cegieł, a także wymiany zniszczonych elementów. Do tego przystąpiono do wmurowywania nowych lic, usunięcia starych fug oraz wykonania nowych. Wnętrze wiatraka wzbogacono o żelbetonową konstrukcję schodów, co umożliwiło dostęp do tarasu widokowego.
Na dachu wiatraka zamontowano szklany świetlik, który nie tylko wpuszczał naturalne światło, ale również stawał się elementem nowoczesnej architektury. W końcowej fazie remontu, pod koniec 2019 roku, zainstalowane zostały 16-metrowe skrzydła, które są znakiem rozpoznawczym tego obiektu.
W budynku wiatraka w Centrum Edukacji Multimedialnej otwarto wystawę poświęconą historii Polkowic, co wzbogaciło ofertę kulturalną regionu. Dodatkowo, wiatrak został połączony szklanym łącznikiem z pawilonem, w którym znajduje się kawiarnia, dając odwiedzającym możliwość relaksu w atrakcyjnym otoczeniu.
Remont był planowany do ukończenia w lipcu 2020 roku, a jego całkowity koszt szacowano na około 9 milionów złotych. Uroczyste otwarcie wiatraka miało miejsce 24 lipca 2021 roku, co stanowiło znaczący krok w kierunku rewitalizacji tej ikonicznej budowli.
Przypisy
- Redakcja, Wielkie otwarcie wiatraka w Polkowicach. Holender otrzymał drugie życie. Program imprez [online], Głogów Nasze Miasto, 21.07.2021 r. [dostęp 26.12.2021 r.]
- Holender dostał skrzydła! [online], Gmina Polkowice, 07.12.2019 r. [dostęp 24.07.2020 r.]
- RichardR. Buchelt RichardR., Wiatraki z Polkowic (przedruk z Neuer Glogaier Anzeiger 10/2005, str. 2.), „Gazeta Polkowicka”, 2019 r., s. 5.
- RomanR. Tomczak RomanR., Jeden z ośmiu („Polkowickie wiatraki”, Gazeta Polkowicka Nr 12 z 09.06.2005), „Gazeta Polkowicka” (22), 2019 r., s. 5.
- MałgorzataM. Wasilewska MałgorzataM., Holender odzyskuje dawny blask, „Gazeta Polkowicka” (22), 2019 r., s. 5 [dostęp 24.07.2020 r.]
- KlaudiaK. Beker KlaudiaK., [TYLKO U NAS] Zobacz, jak wygląda polkowicki wiatrak! [online], Fakty Polkowice, 17.06.2019 r. [dostęp 24.07.2020 r.]
- Orzech, Polkowice: Wkrótce ruszy remont zabytkowego holenderskiego wiatraka [online], investmap.pl, 27.12.2018 r. [dostęp 24.07.2020 r.]
- UrszulaU. Romaniuk UrszulaU., Zabytkowy wiatrak nadal jest do wzięcia [online], RegionFAN.pl, 06.11.2014 r. [dostęp 24.07.2020 r.]
- Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 30.06.2020 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.06.2020 r., s. 149.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Zakłady Górnicze „Rudna” | Uczelnia Jana Wyżykowskiego | Polkowice Dolne | Ulica Jana Henryka Dąbrowskiego w Polkowicach | Ratusz w Polkowicach | Zakłady Górnicze Polkowice-SieroszowiceOceń: Wiatrak holenderski w Polkowicach